Dotacje z krajowych źródeł finansowania.

      Zasady udzielania pomocy publicznej regulowane są na poziomie europejskim – najważniejszym aktem prawnym regulującym pomoc regionalną we wszystkich krajach członkowskich jest Rozporządzenie Komisji (WE) nr 800/2008 z dnia 6 sierpnia 2008 r. uznające niektóre rodzaje pomocy za zgodne ze wspólnym rynkiem w zastosowaniu art. 87 i 88 Traktatu. Dlatego podstawowe zasady udzielania pomocy przedsiębiorcom, takie jak maksymalny poziom wsparcia (w zależności od województwa w której zlokalizowana jest inwestycja oraz wielkości przedsiębiorstwa), katalog kosztów kwalifikowanych, konieczność spełnienia tzw. efektu zachęty itd. są takie same dla źródeł współfinansowanych z funduszy strukturalnych UE jak i dla źródeł finansowanych w całości z polskiego budżetu.

Przedsiębiorca inwestujący w Polsce może liczyć na następujące instrumenty wsparcia finansowane w całości ze środków krajowych:

1. „Programie wspierania inwestycji o istotnym znaczeniu dla gospodarki polskiej na lata 2011-2020” – rządowy program, w ramach którego można otrzymać bezpośrednią dotację.
2. Zwolnienie z podatku dochodowego w ramach prowadzenia działalności na terenie specjalnych stref ekonomicznych oraz zwolnienie z podatku od nieruchomości udzielane przez władzę gminy.

Rządowy program dla dużych inwestycji.

Od lipca 2011 roku rząd polski oferuje największym inwestycjom wsparcie w ramach „Programu wspierania inwestycji o istotnym znaczeniu dla gospodarki polskiej na lata 2011-2020”. Tekst dokumentu stanowi załącznik do uchwały Rady Ministrów.

Celem programu zgodnie ze wstępem dokumenty jest „wzrost innowacyjności oraz konkurencyjności polskiej gospodarki poprzez wspieranie nowych inwestycji realizowanych przez polskie i zagraniczne firmy”. Program ustanowiony został na lata 2011 -2010, jednak okres przyznawania dotacji trwać będzie tylko do końca 2015 roku. Tym samym okres realizacji wspieranej inwestycji nie może być dłuższy niż 5 lat. Budżet programu na wszystkie lata wynosi 727 mln złotych, zaś zgodnie z planem na każdy rok przypada określona alokacja na wypłaty dla beneficjentów: w kulminacyjnych latach Programu 2014-2017 jest to ponad 90 milionów złotych rocznie.

W ramach Programu wsparcie można otrzymać w oparciu o nakłady inwestycyjne (CAPEX) lub koszty tworzenia nowych miejsc pracy. Wybór podstawy ubiegania się o wsparcie ma bardzo duże znaczenie, ponieważ dla w obu przypadkach inne są kryteria wejścia, inny jest system oceny projektu, inny jest także sposób wyliczenia wielkości dotacji.

Jakie projekty mogą uzyskać wsparcie? (warunki wejścia)

Zgodnie z nazwą programu wsparcie mogą otrzymać „inwestycje o istotnym znaczeniu”. Istotne znaczenie zostało w Programie zdefiniowane poprzez rozmiar inwestycji oraz sektor gospodarki.

Dużo większe szanse na uzyskanie wsparcia mają inwestycje w tzw. sektorach priorytetowych. W przypadku produkcji sektory priorytetowe określono jako motoryzacyjny, lotniczy, elektroniczny, biotechnologii. W sektorze usług wskazano sektor usług nowoczesnych oraz sektor badawczo-rozwojowy. (szczegółowe definicje sektorów – patrz Tabela 1).

W zależności od ubiegania się o wsparcie z tytułu kosztów inwestycji lub kosztów tworzenia nowych miejsc pracy, projekt musi spełnić następujące warunki:

Wsparcie na koszty inwestycji:

 - Koszty inwestycyjne na poziomie co najmniej 160 mln PLN oraz utworzenie 50 nowych miejsc pracy – dla inwestycji w sektorze priorytetowym;

 - Koszty inwestycyjne na poziomie co najmniej 1 mld PLN oraz utworzenie 500 nowych miejsc pracy – dla inwestycji w pozostałych sektorach.

Wsparcie na nowe miejsca pracy:

 - Utworzenie co najmniej 250 nowych miejsc pracy oraz koszty inwestycji na poziomie co najmniej 40 mln PLN – dla inwestycji produkcyjnej w sektorze priorytetowym;

 - Utworzenie co najmniej 250 nowych miejsc pracy oraz koszty inwestycji na poziomie co najmniej 2 mln PLN – dla inwestycji w sektorze nowoczesnych usług;

 - Utworzenie co najmniej 35 nowych miejsc pracy (dla osób z wyższym wykształceniem) oraz koszty inwestycji na poziomie co najmniej 3 mln PLN – dla inwestycji w sektorze badawczo-rozwojowym;

 - Utworzenie co najmniej 500 nowych miejsc pracy oraz koszty inwestycji na poziomie co najmniej 1 mld PLN – dla inwestycji produkcyjnej poza sektorem priorytetowym;

Jak widać warunki wejścia od razu zawężają możliwość wsparcia w ramach Programu tylko dla dużych inwestycji, zaś inwestycje poza określonymi sektorami priorytetowymi o wsparcie mogą ubiegać się tylko największe inwestycje w skali Polski.

Ile można uzyskać dotacji i od czego to zależy?

W ramach Programu można uzyskać dotację:

- na koszty inwestycji (od 1% do 8,5% kosztów inwestycyjnych); lub

- na tworzenie miejsc pracy (od 3200 PLN do 15 600 PLN jednorazowej dotacji na jedno utworzone miejsce pracy).

Wysokość wsparcia zależy od oceny projektu na podstawie określonych w Programie kryteriów.

W przypadku wsparcia z tytułu kosztów inwestycyjnych oceny dokonuje się na podstawie: liczby utworzonych nowych miejsc pracy, wskaźnik kosztów inwestycji przypadających na jednego pracownika (im wyższy tym lepiej), lokalizacji inwestycji w kontekście stosunku stopy bezrobocia w powiecie do stopy krajowej oraz innych korzyści z inwestycji (m.in. wpływ na środowisko naturalne, współpraca z uczelniami wyższymi, wpływ na otoczenie gospodarcze). Dodatkowo poziom wsparcia można podwyższyć o 1 punkt procentowy w przypadku przedstawienia opinii o innowacyjności inwestycji, potwierdzającej, że jest to pierwsza tego typu inwestycja w Polsce.

W przypadku wsparcia z tytułu kosztów nowych miejsc pracy kryteriów oceny jest więcej. Wysokość wsparcia uzależniona jest od:

- procentowego udziału nowych miejsc pracy dla osób z wyższym wykształceniem wśród nowych miejsc pracy ogółem;

- lokalizacji inwestycji w kontekście stosunku stopy bezrobocia w powiecie do stopy krajowe;

- wysokości nakładów inwestycyjnych;

- sektora przemysłowego (najwyżej oceniany jest biotechnologiczny, najniżej – elektroniczny);

- procentowy udział wielkości eksportu w całości sprzedaży produktów wytwarzanych w wyniku nowej inwestycji;

- procentowy udział kosztów zakupu komponentów (materiałów i surowców) oraz usług od podmiotów prowadzących działalność produkcyjną lub usługową w Polsce w całkowitym koszcie zakupu komponentów i usług niezbędnych do wytworzenia danego produktu;

- dodatkowych korzyści z inwestycji: innowacyjności, proekologiczności inwestycji oraz wpływu na otoczenie gospodarcze.

Przy czym kluczowe (odpowiadają za połowę możliwej do zdobycia ilości punktów) są dwa pierwsze kryteria: ilość nowych miejsc pracy dla osób z wyższym wykształceniem oraz lokalizacja inwestycji.

Procedura ubiegania się o wsparcie

Proces wnioskowania o wsparcie w ramach Programu różni się od tradycyjnych konkursów przy działaniach finansowanych z Funduszy Europejskich. Nabór wniosków prowadzony jest cały czas. Pierwszym etapem jest wypełnienie formularza informacji o inwestycji na wzorze stanowiącym załącznik do Programu. Formularz inwestor wypełnia przy wsparciu Polskiej Agencji Inwestycji Zagranicznych, i to właśnie PAIZ formalnie przekazuje dokumenty projektu pod ocenę. Duże przedsiębiorstwo dodatkowo zobowiązane jest złożyć analizę potwierdzającą spełnienie efektu zachęty. Następnym etapem jest ocena projektu przez Zespół Międzyresortowy (w skład zespołu wchodzą przedstawiciele różnych ministerstw, tym finansów, gospodarki, rozwoju regionalnego). W przypadku pozytywnej oceny przez Zespół, inwestor otrzymuję ofertę wsparcia – oferowana wysokość wsparcia zależy od kryteriów oceny projektów omawianych powyżej. Następnie inwestor występuje z wnioskiem o pomoc do Ministra Gospodarki, z którym podpisywana jest umowa o dofinansowanie. Cały proces powinien trwać od 2 do 4 miesięcy. Pierwsze umowy o dofinansowanie w ramach Programu podpisano pod koniec zeszłego roku.

Łączenie pomocy z Programu z innymi źródłami

Wartość wsparcia otrzymana w ramach Programu nie wyczerpnie dostępnego limitu pomocy publicznej dla inwestycji zgodnie z mapą pomocy regionalnej. Dlatego przedsiębiorca mógłby połączyć wsparcie w ramach Programu z innymi źródłami, w tym przede wszystkim ze zwolnieniem z podatku CIT w ramach działalności na terenie SSE oraz ze zwolnieniem z podatku od nieruchomości. Wysokość dostępnych zwolnień z podatku w obu przypadkach oblicza się w relacji do kosztów inwestycji lub 2-letnich kosztów związanych z utworzeniem nowych miejsc pracy.

Jednak autorzy Programu wprowadzili dodatkowe ograniczenia w przypadku chęci łączenia pomocy. Jeśli wartość wsparcia z Programu nie przekracza kwoty 3 mln PLN lub jeśli nie przekracza 10% wartości łącznej pomocy, o którą ubiega się przedsiębiorca – pomoc można łączyć ze zwolnieniem z podatku CIT.

W przeciwnym przypadku łączenie pomocy jest możliwe tylko w czterech przypadkach:

Dla inwestycji produkcyjnej w sektorze priorytetowym o kosztach na poziomie co najmniej 350 mln PLN;

Dla inwestycji tworzącej co najmniej 500 nowych miejsc pracy w sektorze usług nowoczesnych;

Dla każdej inwestycji w sektorze B+R;

Dla inwestycji o kosztach powyżej 1 mln PLN i tworzącej co najmniej 500 nowych miejsc pracy.

Nie ma natomiast żadnych ograniczeń, by pomoc w ramach Programu łączyć ze zwolnieniem z podatku od nieruchomości. Każdy inwestor może więc wystąpić z wnioskiem do gminy, na terenie której zlokalizowana jest inwestycja o przyznanie zwolnienia.

Rządowy „Program wspierania inwestycji o istotnym znaczeniu dla gospodarki polskiej na lata 2011-2020” to instrument atrakcyjny i dostępny tylko dla bardzo dużych inwestycji. Należy jednak pamiętać, że realny poziom wsparcia możliwy do uzyskania do około 5-7% kosztów inwestycji. Dlatego warto rozważyć możliwości połączenia dotacji z Programu z innymi źródłami wsparcia.

Piotr Gadzinowski

Starszy Konsultant, Accreo Taxand

Źródło: fundusze-europejskie.pl