Finansowanie zwrotne obok dotacji.
Data publikacji:
Dotowane mają być głównie projekty innowacyjne i związane z ekologią, a także te, które przynoszą korzyści społeczne, ale wykazują się niską rentownością. Ponadto Unia Europejska chce również stopniowo zastępować bezzwrotne dotacje instrumentami zwrotnymi. Dofinansowanie w formie preferencyjnych pożyczek gwarantuje przede wszystkim efekt mnożnikowy. Każde euro może być dzięki nim wykorzystane kilkakrotnie. Oczywiście Unia nie zrezygnuje całkowicie z dotacji. Na pewno jednak w przyszłym unijnym budżecie zwiększy się udział zwrotnych form wsparcia. Teraz jest to 1 mld euro, czyli zaledwie 1,5 proc całej puli. W latach 2014-2020 przewiduje się, że będzie to nawet około 10 proc.
Już teraz jednak instytucje rozdzielające unijną kasę starają się przekonać przedsiębiorców do korzystania nie tylko z dotacji, ale właśnie z kredytów i pożyczek na rozwój firm. Jednym z pierwszych sposobów przygotowywania przedsiębiorców do nowego rodzaju wspierania finansowego z UE jest działanie 4.3 programu Innowacyjna Gospodarka, znane lepiej jako Kredyt Technologiczny. Chociaż część zaciągniętego w jego ramach zobowiązania jest dofinansowana w formie premii technologicznej, to samo pozyskanie środków odbywa się na zasadach rynkowych. Dlatego wnioskodawca musi wykazać się stabilną sytuacją finansową.
Bezpłatne szkolenia
Firmy zainteresowane finansowaniem rozwoju działalności mogą również korzystać z pilotażowego projektu „Przetestowanie i wdrożenie usługi pilotażowej w zakresie finansowania zwrotnego dla mikro i małych przedsiębiorców” realizowanego w ramach poddziałania 2.2.1 programu Kapitał Ludzki w ramach projektu systemowego Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP) „Wsparcie i rozwój instytucji świadczących usługi na rzecz przedsiębiorczości oraz ich sieci” i stanowi uzupełnienie oferty Krajowego Systemu Usług. Uruchomienie tego działania to odpowiedź na niską świadomość przedsiębiorców dotyczącą możliwości, jakie daje rynek finansowania zwrotnego. Z badań przeprowadzonych przez PARP wynika, że niewiele ponad 10 proc. małych i średnich przedsiębiorców korzysta z instrumentów inżynierii finansowej. Tylko jedna trzecia firm z sektora MSP sporządza plany rozwoju swojej działalności.
Przedsiębiorcy obawiają się zaciągania kredytów na inwestycje i nie mają zaufania do instytucji finansowych. Od pożyczek odstraszają również skomplikowane procedury i niezrozumiałe zapisy umów. W przebrnięciu przez kredytowe formalności pomóc mają eksperci ze starannie wybranych na drodze konkursu przez PARP podmiotów. Dzięki nim przedsiębiorca nie musi już sam analizować dostępnych na rynku ofert finansowania inwestycji, a rozwój jego firmy będzie łatwiejszy i profesjonalnie przygotowany. Pilotaż prowadzony będzie do 31 marca 2013 r., a świadczone usługi doradcze i szkoleniowe stanowią pomoc de minimis dla uczestników projektu. Przedsiębiorcy zainteresowani skorzystaniem z porad ekspertów mogą zgłosić się do jednego z 15 podmiotów realizujących działanie na terenie całego kraju.
Ekspert zdiagnozuje firmę
Pilotażowy projekt składa się z dwóch komponentów. Pierwszym z nich są usługi doradcze, w ramach których ekspert zdiagnozuje sytuację firmy, dopasuje do niej dostępne źródła finansowania zwrotnego, sporządzi biznesplan i wniosek kredytowy oraz wyjaśni zapisy niezbędnej dokumentacji. Następnie będzie asystował przy podpisywaniu umowy z instytucją finansującą oraz przy pozostałych formalnościach związanych z pożyczką czy leasingiem. Dodatkowo przedsiębiorca ma zapewnione wsparcie przy spłacie zobowiązania nawet przez pół roku od otrzymania przez firmę funduszy. Ekspert będzie weryfikował wdrażanie założeń biznesplanu i sprawdzał, jak przebiega spłata zobowiązania.
To bardzo obszerna i przydatna pomoc dla każdego przedsiębiorcy planującego zaciągnięcie zobowiązania na inwestycje w firmie. Może on liczyć na rady doświadczonych specjalistów, zaznajomionych z wymogami rynku, ale też niezależnych, bo nie działają w imieniu żadnej konkretnej z instytucji oferującej produkty finansowe. Eksperci zapewniają wsparcie na wszystkich etapach pozyskiwania kredytu czy leasingu. Nie chcemy jednak, aby ta pomoc miała charakter jednorazowy. Dlatego na przykład sporządzamy biznesplan, nawet gdy jego załączenia nie wymaga instytucja finansująca. Staramy się bowiem przede wszystkim uświadomić przedsiębiorcy zalety strategicznego planowania inwestycji i rozwoju firmy. W ramach pierwszego komponentu przewidziano do 40 godzin usług doradczych.
Drugim komponentem pilotażowego projektu są szkolenia. Dzięki nim przedsiębiorca poszerzy swoją wiedzę na temat rynku małych i średnich przedsiębiorstw, pojęć używanych w ekonomii oraz o źródłach finansowania inwestycji ze środków zewnętrznych. Ponadto nauczy się zarządzać budżetem firmy, sporządzać sprawozdania finansowe, a także oceniać kondycję finansową przedsiębiorstwa. Szkolenia pozwolą również na udoskonalenie umiejętności planowania inwestycji od przygotowania biznesplanu po kalkulację kosztów i ustalanie cen.
Można skorzystać z Jeremiego
W ramach obecnego budżetu unijnego wprowadzany jest nowy mechanizm zwrotnego finansowania skierowany do przedsiębiorców. Inicjatywa Jeremie – bo o niej tutaj mowa - została przygotowana z myślą o firmach, które nie mogą wykazać się długą historią kredytową i wystarczającym poziomem zabezpieczeń, aby uzyskać zobowiązanie na rynku komercyjnym. Banki często odmawiają im udzielenia kredytu ze względu na duże ryzyko finansowania inwestycji początkujących przedsiębiorców. Środki z pożyczki pozyskanej w ramach inicjatywy Jeremie beneficjenci mogą przeznaczyć m.in. na zakup, budowę lub modernizację budynków, nabycie maszyn, urządzeń, a także środków transportu, tworzenie nowych miejsc pracy czy wdrożenie nowych rozwiązań technologicznych. Na te cele przedsiębiorca może uzyskać kredyt w kwocie nawet 300 tys. zł, który musi spłacić maksymalnie w 60 miesięcy od daty podpisania umowy o finansowanie. W zależności od oceny ryzyka finansowania minimalny wkład własny beneficjenta wynosi 10 proc. wartości przedsięwzięcia.
W Polsce inicjatywa Jeremie wdrażana jest w ramach regionalnych programów operacyjnych pięciu województw: dolnośląskiego, łódzkiego, pomorskiego, wielkopolskiego i zachodniopomorskiego. Aby ubiegać się o pożyczkę należy zgłosić się do jednego z pośredników finansowych z regionu odpowiedniego dla miejsca prowadzenia działalności danego przedsiębiorstwa. Lista instytucji udzielających wsparcia ze środków przeznaczonych na inicjatywę Jeremie jest dostępna na stronie www.jeremie.com.pl.
Eksperci zgodnie twierdzą, że zmiany w sposobie przyznawania wsparcia unijnego w przyszłym budżecie UE nie oznaczają końca dotacji. O środki bezzwrotne będzie jednak znacznie trudniej niż dotychczas. Tymczasem pożyczka przyznana na preferencyjnych zasadach może być niejednokrotnie znacznie korzystniejsza dla przedsiębiorcy. Przyznane środki dotrą na firmowe konto szybciej, beneficjenta będzie obowiązywać znacznie mniej formalności i zobowiązań w stosunku do Unii, a konieczność zwrócenia wsparcia może przełożyć się na bardziej efektywne jego wykorzystanie i gruntownie zaplanowane inwestycje.
Sonia Leszkowicz – Baczyńska
Konsultantka ds. funduszy unijnych w firmie ECDF
Źródło: fundusze-europejskie.pl
